Regulacją ustawy z dnia 10 maja 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2013.654) wprowadzono obowiązek wskazania w pierwszym piśmie procesowym numeru PESEL bądź numeru NIP osoby fizycznej bądź numeru KRS/NIP osoby niebędącej osobą fizyczną, która występuje jako powód.
Znowelizowany art. 126 §1 KPC otrzymał brzmienie:
Art. 126 KPC
§ 1. Każde pismo procesowe powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
§ 2. Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie przedmiotu sporu oraz:
1) oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
2) numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności(PESEL) lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub
3) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP powoda niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania.
O ile wskazywanie numeru KRS osób prawnych jest czymś normalnym (i tak sprawdza się KRS w celu np. sporządzenia pełnomocnictwa, wielu prawników ma zwyczaj wpisywania nr KRS powoda i pozwanego w każdym piśmie procesowym) o tyle wymóg wskazania numeru PESEL powoda jest tutaj istotnym novum.
Nowelizacja KPC weszła w życie z dniem 7 lipca 2013r, obowiązuje więc od niedawna. Co ciekawe w wyniku poprawek do ustawy zgłoszonych przez Senat, nie ma obowiązku wskazywania numeru PESEL bądź NIP pozwanego. Uwagi Izby Wyższej Parlamentu RP jak najbardziej zasługują na aprobatę, ponieważ nałożenie na powoda obowiązku ustalenia nr PESEL bądź nr NIP pozwanego w sposób oczywisty utrudniałyby możliwość dochodzenia roszczeń na drodze postępowania sądowego. Po nowelizacji, zgodnie z brzmienie art. 208[1] KPC to Sąd z urzędu będzie miał obowiązek ustalić te dane.
Większy rygoryzm w tym zakresie wprowadzono w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym. W ramach ww. postępowania powód ma obowiązek wskazać numer PESEL bądź NIP również pozwanego. Przytoczyć tutaj należy:
Art. 505[32]KPC
§ 1. W pozwie powód powinien wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Dowodów nie dołącza się do pozwu.
§ 2. Pozew powinien zawierać również:
1) numer PESEL lub NIP pozwanego będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub
2) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP pozwanego niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania,
3) datę wymagalności roszczenia.
§ 3. Sąd może skazać na grzywnę powoda, jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, który w złej wierze lub wskutek niezachowania należytej staranności oznaczył nieprawidłowo dane, o których mowa w § 2 pkt 1 lub 2 oraz art. 126 § 2 pkt 1.
Ratio Legis powołanej nowelizacji to m.in. zapobieganie przed kierowaniem egzekucji przeciwko niewłaściwym osobom fizycznym, ze względu na zbieżność nazwisk z dłużnikiem, w pewnym zakresie, powołana nowela ma również ograniczyć dochodzenie poprzez EPU należności przedawnionych (głownie poprzez dodanie art. 505[29a] KPC).
Kwestią otwartą pozostaje stosowanie regulacji art. 126 KPC oraz art. 208[1] KPC do postępowania nieprocesowego. Biorąc pod uwagę brzmienie art. 13 §2 reguły te powinny mieć zastosowanie, niemniej w powołanych przepisach mowa o „powodzie”, kierując się więc wykładnią językową – tylko proces. Z ostrożności procesowej lepiej będzie jednak takie dane jako wnioskodawca wskazać.
Wydaje się, że są to zmiany w dobrym kierunku, choć oczywiście, występując za powoda trzeba będzie „przypilnować” podania numeru PESEL bądź NIP – nie będzie to jednak zbyt uciążliwe, więcej pracy nakładała nowelizacja art. 132 KPC, do którego brzmienia już wszyscy pełnomocnicy zdążyli się chyba przyzwyczaić.
Radca Prawny Jakub Pitera